Het is mooi dat er nieuw fietsbeleid wordt gemaakt door de provincie Fryslân. Het vigerende beleid uit 2005 is toe aan vernieuwing. De wereld is inmiddels nogal veranderd, ook op fietsgebied. Technologische ontwikkeling leidde tot de komst van de e-bike. De aandacht voor het klimaat en de volksgezondheid vertaalde zich in een toename van het recreatieve fietsen, op een gewone fiets, de e-bike of de racefiets.

Het fietsgebruik op het Friese platteland staat de laatste tijd echter onder druk. Op het platteland wordt steeds minder gefietst, terwijl er in de steden steeds meer van de fiets gebruik wordt gemaakt. Zijn we op het platteland te bang om te fietsen, worden we luier? Of is er iets anders aan de hand? Volgens kengetallen heeft Fryslân de meeste auto-asfalt-kilometers en de minste kilometers vrijliggende fietspaden per inwoner. Zou dat er iets mee te maken hebben?

Bij het opstellen van een nieuw fietsbeleid helpt het om de auto niet als uitgangspunt te nemen. Wie de autologica volgt, legt snelfietsroutes aan langs autowegen. Maar fietsen is veel meer dan een snelle, efficiënte en goedkope manier om de afstand tussen het eigen huis en de werkplek te overbruggen. In plaats van snelfietsroutes is er behoefte aan ontvlechting, met extra aandacht voor de aantrekkelijkheid van fietsroutes. Fryslân kan dus beter inzetten op mooie doorfietsroutes, zowel voor nuttig als recreatief gebruik.

De fiets wordt nu al meer gebruikt voor vrije tijdsbesteding dan om naar het werk te gaan. Juist in Fryslân liggen daar nog grote kansen. Zo zijn veel van onze meren slecht te bereiken met de fiets. Waarom kunnen we nog geen rondje fietsen om de Snitsermar, de Sleattemermar en de Tsjûkemar? Waarom doen we niet meer met het voormalige tram- en treinnetwerk in de provincie? Het Dockumer Lokaeltsje (het Noord-Friese lokaalspoorlijntje) heeft de potentie een mooi lang fietspad te worden. Dat zou meteen een impuls geven aan de gastvrijheidseconomie.

Rotondes
We komen er niet onderuit om het ook nog even over het provinciale beleid met betrekking tot rotondes te hebben. In 2005 vond de provincie Fryslân, in tegenstelling tot het landelijke beleid, dat fietsers geen voorrang moesten krijgen op rotondes in de bebouwde kom. Hier is absoluut bijstelling nodig. Juist met de keuze voor wel of geen voorrang laat je als overheid zien waar de prioriteit nu echt ligt.

De provincie heeft een belangrijke wettelijke regierol op het gebied van de verkeersveiligheid. Die rol mag niet worden onderschat, zeker gezien de recent beschikbare data vanuit de ambulancediensten en de spoedeisende hulp. Het aandeel eenzijdige fietsongevallen is veel groter dan uit de statistieken blijkt. Een blinde vlek die langzaam inzichtelijk wordt gemaakt.

Naast de voorrangsregels worden veel van de ongelukken veroorzaakt door een gebrekkige infrastructuur, zoals te smalle fietspaden, achterstallig onderhoud en obstakels zoals hekjes en fietspaaltjes. Weg ermee.

Gevaarlijke kruisingen
Daarnaast hebben we in een eerdere inventarisatie precies aangegeven waar alle gevaarlijke kruisingen in de provincie zich bevinden. Een aantal is aangepast, maar bijvoorbeeld de nummer 1 op de lijst, het Wyldpaed op de N355 vlakbij Jis-trum, nog niet. Wij zien graag een uitvoerige notitie over die gevaarlijke kruisingen in het nieuwe beleid, met daarbij voldoende middelen om in de toekomst levens te redden.

Wat betreft de verkeersveiligheid ook nog het volgende. Waarom staat de provincie nog steeds toe dat fietsers samen met autoverkeer op tachtigkilometerwegen moeten rijden? Een gemeente als Noardeast-Fryslân wijkt zelfs bewust af van het landelijke en provinciale beleid. Wij pleiten nogmaals voor vrijliggende fietsvoorzieningen. Hier past niet polderen, maar ingrijpen.

Naast ingrijpen blijft stimuleren van belang. Want wat ons betreft wegen de positieve gezondheidseffecten van fietsen nog steeds zwaarder dan de negatieve gevolgen van een verkeersongeval.

Tenslotte merken we op dat bij een plan ook een budget hoort. En dat is vooral een politieke keuze. Kiezen we in de toekomst weer voor een Centrale As van 35 kilometer voor ruim 300 miljoen of investeren we voor de helft van dit bedrag tweehonderd kilometer aan doorfietsroutes? Is dat geld er niet? Verhoog dan eventueel de opcenten. Fryslân hoeft niet trots te zijn op de laagste opcenten van het land. Voor ons is de keuze simpel: zet fietsgeluk op nummer één.