De Noordelijke Rekenkamer heeft voor het eerst het fietsbeleid van Noordelijke provincies onder de loep genomen. Met name Fryslân blijft in gebreke als het gaat om het monitoren, evalueren en realiseren van gestelde doelen.

Van een aantal wel meetbare doelen is geconcludeerd, dat die niet zijn gehaald.

Ook is de Rekenkamer kritisch over het niet volgen van landelijke richtlijnen zoals voorrang voor fietsers op rotonde binnen de bebouwde kom:

Bij rotondes is de verkeersveiligheid leidend. Binnen het ROF zijn afspraken gemaakt over de plaatsvan de fiets binnen rotondes. Bij bestaande en nieuwe rotondes hebben fietsers in principe geen voorrang, met uitzondering van enkele stedelijke gebieden, zoals het centrum van Leeuwarden.
Dit beleid komt niet overeen met aanbevelingen die het CROW in 2020 heeft gedaan, namelijk dat fietsers binnen de bebouwde kom voorrang zouden moeten krijgen. Deze keuze is gemaakt om de doorstroom van het autoverkeer te bewaken en omdat de verkeerssituatie doorgaans veilig genoeg is.

De Fietsersbond spreekt in bij Statencommissie en komt met oplossingssuggesties

Vergeleken met de provincies Drenthe en Groningen is het aantal fietsambtenaren in Fryslan wel erg beperkt cq. nihil. Daarnaast steekt een budget van 3 miljoen in Fryslan tegen de 26 miljoen in Groningen de komende Staten periode wel erg schril af. Zie hier de volledige inspraakreactie.

De rekenkamer doet een aantal aanbevelingen voor de provincie om het fietsbeleid te verbeteren.

Aanbeveling 1: Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten, herzie de doelen binnen het fietsbeleid en zorg ervoor dat deze evalueerbaar geformuleerd blijven. Publiceer de resultaten van het beleid in het provinciale monitorsysteem.

Voordat de doelen in 2022 zijn herzien, waren de in 2005 gestelde doelen geldig. De doelen zijn tussentijds niet herzien, waardoor deze en de gekoppelde uitvoering niet meer actueel waren. Bepaal periodiek in hoeverre de uitvoering nog past bij de doelstellingen en herzie de doelstellingen als dat nodig is.

Aanbeveling 2: Gedeputeerde Staten, schep overzicht. Onderzoek of het mogelijk is om alle projecten, subsidies, samenwerkingen en initiatieven die in het kader van fietsbeleid bestaan te combineren en onder te brengen in een specifiek programma.

Binnen het Friese fietsbeleid bestaan meerdere projecten en initiatieven naast elkaar. Een
overzicht ervan ontbreekt, waardoor het risico bestaat dan samenhang verdwijnt. De rekenkamer beveelt het college aan dit te voorkomen, door de uitvoering van het fietsbeleid te clusteren.

Aanbeveling 3: Gedeputeerde Staten, versterk de samenwerking met provincies, gemeenten en maatschappelijke organisaties, eventueel naar voorbeeld van de Groningse Fietscommunity.

Tijdens het onderzoek is de rekenkamer weinig samenwerkingsverbanden met gemeenten en aangrenzende provincies tegengekomen. De rekenkamer beveelt het college aan vaker deze samenwerking te zoeken, omdat de provincie voor het behalen van haar doelen afhankelijk is van gemeentelijke infrastructuur en gemeentelijke inzet. De in Groningen opgezette Fietscommunity kan hierbij als voorbeeld dienen. Leg samenwerkingen vast in samenwerkingsovereenkomsten, zodat onderlinge verantwoordelijkheden transparant zijn.